Monika Sosnowska

---

Edukacja

Monika Sosnowska, uznawana za jedną z czołowych postaci współczesnej sztuki, rozpoczęła swoją edukację w latach 1993–1998, studiując w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu, gdzie uzyskała dyplom w 1998 roku.

Następnie kontynuowała naukę na Rijksakademie voor Beeldende Kunsten w Amsterdamie w latach 1999–2000, uczestnicząc w studiach podyplomowych. Jej obecność na międzynarodowej scenie artystycznej była wyraźnie zaznaczona w 2007 roku, kiedy to reprezentowała Polskę na 52. Biennale Sztuki w Wenecji, które kuratorował Sebastian Cichocki.

W 2003 roku Sosnowska zyskała uznanie na targach sztuki w Bazylei, gdzie została wyróżniona prestiżową nagrodą Baloise. Dodatkowo, jej dorobek artystyczny został doceniony poprzez przyznanie Paszportu Polityki w dziedzinie plastyki. W 2004 roku była laureatką Stypendium Fundacji Scheringa, które umożliwiło jej pracę w Künstlerhaus Bethanien w Berlinie.

Twórczość

Monika Sosnowska jest artystką, która w swojej twórczości przejawia wyjątkowe podejście do przestrzeni oraz architektury. W trakcie studiów w Poznaniu rozwijała swoje umiejętności malarskie, lecz stopniowo zaczęła odchodzić od tradycyjnego obrazu, kierując swoje zainteresowania ku kształtowaniu przestrzeni oraz jej wyrażaniu poprzez instalacje. Jej prace często balansują na granicy rzeźby i architektoniczności, traktując przestrzeń jako medium do wyrazu.

W swojej sztuce, artystka tworzy realizacje dedykowane konkretnym miejscom oraz okolicznościom. Dokonuje przekształceń zastanej rzeczywistości lub projektuje całkowicie nierealne przestrzenie, które odkrywają architekturę jako wyraz władzy i utopijnych założeń modernizmu. Jej prace często igrają z przyzwyczajeniami widza, zaskakując go formą oraz skalą i przenikając do granicy między rzeczywistością, a wyobraźnią.

Do najbardziej intrygujących realizacji artystki należy instalacja zatytułowana Mała Alicja (2001), inspirowana powieścią Lewisa Carrolla. W tej pracy Sosnowska stworzyła ciąg czterech zmniejszających się pokoi, które zostały starannie pomalowane w desenie nawiązujące do wiktoriańskiego stylu. W 2002 roku, podczas wystawy Manifesta 4 we Frankfurcie n. Menem, zbudowała labirynt z białych kubów, przez które widzowie przechodzili w identyczny sposób, przemieszczając się z pokoju do pokoju.

Jej wybitna praca na wystawie Clandestini w ramach 50. Biennale di Venezia, polegała na stworzeniu kilkunastometrowego korytarza pokrytego zieloną lamperią, charakterystyczną dla budownictwa czasów PRL. Widzowie, myśląc że korytarz jest niezwykle długi, ulegali optycznemu złudzeniu, ponieważ projekt wydobywał zasady perspektywy w zabieg i nowym wymiarze.

W 2005 roku, w Kunsthale Basel, Sosnowska zaproponowała białe sufitowe kasetony, które przypominały elementy wystroju z lat 70., ale również geometryczne abstrakcje stylizowane na prace Ryszarda Winiarskiego. Retrospektywa jej prac w miniaturze mogła być oglądana w warszawskiej Fundacji Galerii Foksal oraz w bytomskiej Kronice (2005–2006). W modelach tych zachwycały nie tylko estetyka, ale i dekonstrukcja nowoczesnych utopii, które gubiły oryginalny niepokój wynikający z ich pełnowymiarowych realizacji.

Prace Sosnowskiej, takie jak wystawa Display czy Popis, były sposobem na zaprezentowanie dorobku artystki, oraz na zaskoczenie widzów poprzez przesunięcie akcentów w architekturze z tego, co przeraża, na to, co wzbudza zachwyt. Miniatury jej realizacji przypominały dzieła Katarzyny Kobro oraz minimalistów, dostarczając nowych interpretacji wschodnioeuropejskich doświadczeń związanych z powojenną modernizacją.

W szczególności Sosnowska bada aspekty architektury, związane z mniej istotnymi cechami, takimi jak kolorystyka, użycie specyficznych materiałów budowlanych, oraz działania mieszkańców blokowisk, które twórczo przekształcają otoczenie, stawiając ogrodzenia czy tworząc amatorskie szyldy. Artystka koncentruje się na błędach w architekturze i dostrzega przeoczone aspekty miejskiego krajobrazu, w tym przejawy urbanistycznych utopii i nietrwałości budynków.

W 2005 roku, w helsińskim centrum sztuki Kiasma, Sosnowska zrealizowała pracę „Fontanna”, polegającą na woda kapiącej w kształt plamy na wykładzinie. Natomiast w parku przy Villa Manin we włoskim Passarino stworzyła dzieło pod tytułem „Ruiny” (2005), które składało się z rozbitej ściany oraz konstrukcji leżących na trawie. W 2004 roku, w przygranicznym Cieszynie, artystka namalowała gigantyczny mural, reklamujący nieprodukowany telewizor radzieckiej marki Rubin. Jej dalsze projekty, takie jak „Ideal City, Invisible Cities” (2006) w Zamościu, zaowocowały powstaniem skrzywionego bloku tryskającego czarną wodą, a na zaproszenie Museum of Modern Art w Nowym Jorku zrealizowała geometryczną rzeźbę przedstawiającą dziurę w suficie i gruz.

Wystawy indywidualne

Monika Sosnowska, wybitna artystka, miała szereg indywidualnych wystaw na przestrzeni lat, które ukazują jej wszechstronność oraz zdolność do tworzenia innowacyjnych instalacji. Poniżej przedstawiono chronologiczny przegląd najważniejszych z nich:

• 2019 – Capitain Petzel, Berlin,
• 2015 – Martwa Natura, FGF, Warszawa,
• 2013 – Twisting History, Contemporary Art Gallery, Vancouver,
• 2013 – Monika Sosnowska, Aspen Art Museum, Aspen,
• 2010 – Hauser & Wirth, Nowy Jork,
• 2008 – Schaulager, wraz z Andrea Zittel, Bazylea,
• 2006 – Display, wyst. ind. Galerie Gisela Capitain, Kolonia; wyst. ind. MOMA, NY; wyst. ind. Sprengel Museum, Hanover; wyst. ind. Musac Museo de Arte Contemporaneo de Castilla y Leon, Leon; Instalacja, wyst. ind. Arsenał, Białystok; Ideal cities – invisible cites, Zamość/Poczdam; ARS 06 – Sense of the Real, Kiasma Museum of Contemporary Art, Helsinki; Satellite of Love, Witte de With, Rotterdam; Tired room, wyst. ind. w ramach W samym centrum uwagi, CSW Warszawa; Longing Balloons are Floating Around the World, Green Light Pavilon, Berlin,
• 2005 – Wystawa, wyst. ind. FGF Warszawa/Kronika, Bytom; wyst. ind. OPA Office for Art Projects, Guadalajara; The Tired Room, wyst. ind. Freud Museum, Wiedeń; wyst. ind. Galerie Gisela Capitain, Kolonia; We Disagree, Andrew Kreps Gallery, NY,
• 2004 – wyst. ind. Serpentine Gallery, Londyn; wyst. ind. Künstlerhaus Bethanien Berlin; wyst. ind. De Apple Gallery, Amsterdam; wyst. ind. The Modern Institute, Glasgow; wyst. ind. Stella Lohaus Gallery, Antwerpia; PRYM, BWA Zielona Góra; Akcja równoległa; FGF, Cieszyn; Cordially Invited, Basis Voor Actuele Kunst, Utrecht,
• 2003 – bez tytułu, (z W. Sasnalem) Galeria Laura Pecci, Mediolan; Clandestine, 50. Biennale w Wenecji; Prague Biennale; Architecture of gender, Sculpture Center, NY; Ukryte w słońcu, FGF Cieszyn; Poetic Justice, 8. International Istanbul Biennial,
• 2002 – Gwangju Bienalle, Korea; Manifesta 4, Frankfurt n. Menem,
• 2001 – Mała Alicja, wyst. ind. CSW Warszawa; Biennale w Tiranie, Albania; Zawody malarskie, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała,
• 2000 – Dodatkowe oświetlenie, wyst. ind. Rijksakademie, Amsterdam; Przestrzeń częściowo nieistniejąca, wyst. ind. Rijksakademie, Amsterdam.

Wystawy Moniki Sosnowskiej są świadectwem jej nieustającego poszukiwania nowych form artystycznych oraz umiejętności tworzenia przestrzeni, które skłaniają do refleksji nad otaczającym nas światem.

---

Oceń: Monika Sosnowska

---